Trong những ngày Nam Kỳ khởi nghĩa, mỗi lần tiếng mõ Nam Lân vang lên là báo hiệu tinh thần quật khởi của quân dân ta, khiến quân thù bao phen khiếp sợ. Hào khí anh hùng như được bay cao mãi từ âm thanh “Tiếng mõ Nam Lân”, như nhắc nhở thế hệ hôm nay noi gương cha ông, cống hiến hết mình cho Tổ quốc.

Theo sử liệu vùng đất Hóc Môn, trước khi khởi nghĩa Nam Kỳ nổ ra, thực dân Pháp thường xuyên bắt bớ những người trốn thuế, hay những người yêu nước, chiến sĩ cách mạng, trói tay lại, bắt ngồi phơi nắng ở sân miếu thuộc ấp Nam Lân (Bà Điểm), rồi gõ mõ tập hợp dân chúng đến xem chúng tra tấn, đánh đập, xử tội. Bởi vậy, tiếng mõ trở nên ai oán, là nỗi khiếp sợ với dân làng. Thế rồi, người dân trong ấp bàn nhau lấy chiếc mõ gỗ hai người khiêng ấy để làm hiệu lệnh tập hợp dân làng phòng tránh, đấu tranh chống lại quân Pháp. Từ đó, mỗi khi tiếng mõ vang lên theo hồi, nhịp đã được nhân dân thống nhất là tất cả bà con trong ấp, trong xã nhất tề hưởng ứng khua thùng, thau, chậu và cùng hô vang khắp xóm khiến quân giặc hoảng sợ không dám ra khỏi bót. Nhân cơ hội đó, các cơ sở chính trị tuyên truyền, thống nhất kế hoạch chuẩn bị cho Khởi nghĩa Nam Kỳ…

Đêm 22 rạng ngày 23-11-1940, đúng theo kế hoạch, tiếng mõ Nam Lân gióng lên dồn dập, hối hả, trở thành hiệu lệnh tập hợp toàn dân Bà Điểm vùng dậy chống quân Pháp xâm lược. Suốt trong những năm chiến tranh, người dân Bà Điểm vẫn giữ gìn, bảo vệ chiếc mõ như một kỷ vật gắn liền với những thăng trầm của “18 thôn vườn trầu”.

Sau này, trong những dịp kỷ niệm Ngày Nam Kỳ khởi nghĩa, chính quyền địa phương tổ chức hội trại truyền thống với nhiều hoạt động ý nghĩa và tri ân các anh hùng, gia đình chính sách, thăm các địa chỉ đỏ thuộc các xã của huyện Hóc Môn gắn với Khởi nghĩa Nam Kỳ, thi tìm hiểu về cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ và những nhân vật lịch sử gắn với cuộc khởi nghĩa này. Hội trại thu hút hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ LLVT và đoàn viên, thanh niên địa phương. Ở đó, âm thanh oai hùng của “Tiếng mõ Nam Lân” lại vang lên, gợi nhắc lịch sử, giáo dục lòng yêu nước và cổ vũ thế hệ vươn lên, cống hiến cho quê hương, đất nước.

YẾN LONG