Chúng tôi muốn nhắc đến nhà giáo, nhạc sĩ Phạm Thúy Hoan, nghệ sĩ đàn tranh Hải Phượng và con gái Hải Minh.
Bén duyên với đàn tranh trong một lần tình cờ được chị họ Khánh Linh dẫn đến chơi tại trường quốc gia âm nhạc, nghệ sĩ Thúy Hoan bấy giờ mới chỉ là cô bé hơn 14 tuổi. Dù chưa bao giờ được tiếp xúc với đàn tranh, nhưng cô vẫn luôn đinh ninh và có cảm giác như mình và tiếng đàn đã “thân” nhau từ lâu lắm rồi.
    |
 |
|
Nhà giáo, nhạc sĩ Phạm Thúy Hoan. |
“Khi bắt đầu học đàn, tôi đã rất ngạc nhiên và không ngờ cây đàn tranh nó sâu sắc và tế nhị đến thế. Chỉ riêng một kỹ thuật nhấn dây mà đã tạo ra rất nhiều âm thanh, lúc thì như trách móc, lúc lại nũng nịu, giận hờn. Những ngày đầu, tôi sợ nhất là đang đàn thì bị đứt dây, rồi sợ dây làm đứt tay mình”-nghệ sĩ Thúy Hoan kể về những cảm nhận đầu tiên khi đến với đàn tranh.
Để gắn bó lâu dài với một môn nghệ thuật không phải là điều dễ dàng, nhất là đàn tranh, một loại nhạc cụ rất khó chơi và đòi hỏi phải đầu tư rất nhiều công sức cũng như tâm huyết. “Nhiều khi tôi đã có ý định bỏ luôn đàn tranh vì cảm thấy khả năng của mình còn hạn chế. Nhưng chính người thầy của tôi là GS Trần Văn Khê đã luôn động viên, giúp tôi lấy lại được tình yêu với cây đàn”-cô tâm sự.
Với mong muốn tạo ra một sân chơi nhạc cụ dân tộc, giúp cho những người yêu thích đàn tranh có một diễn đàn để giao lưu và biểu diễn, nhà giáo, nhạc sĩ Phạm Thúy Hoan thành lập CLB Tiếng hát quê hương (trước đó là Ban nhạc Dân tộc) vào năm 1981. Sau một chặng đường dài phát triển, cuối năm 2017, sân chơi đàn tranh đầu tiên đã ra đời tại Bảo tàng Tượng sáp Việt.
Dù đã bước qua tuổi 75, nhưng đều đặn vào chủ nhật đầu tháng, mọi người vẫn bắt gặp hình ảnh một người mẹ nhân hậu chăm chú bên cây đàn và tận tình chỉ dạy cho học trò. Đặc biệt, trong các sân chơi nghệ thuật về đàn tranh, ít khi nào vắng bóng nghệ sĩ Thúy Hoan. Nối nghiệp mẹ, con gái Hải Phượng và cháu ngoại Hải Minh cũng đang cố gắng để trở thành những nghệ sĩ đàn tranh như bà.
Trong suốt 42 năm làm nhà giáo, nghệ sĩ Thúy Hoan đã dìu dắt và đào tạo được rất nhiều thế hệ trẻ gắn bó với bộ môn nghệ thuật đàn tranh. Diệu Quang, Hải Phượng, Uyên Trâm… là những cái tên đã đoạt nhiều giải cao ở các cuộc thi trong nước và quốc tế. Đặc biệt, nhiều học trò của bà đã tự mở những trung tâm riêng, số khác tham gia giảng dạy tại các lớp nhạc ở nước ngoài, có thể kể đến như: Lê Thị Kim, Tuyết Nga (Australia), Thiên Nga (Mỹ), Lương Thị Minh Châu (Đan Mạch)…
Với những đóng góp to lớn trong việc bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc từ nghệ thuật đàn tranh, nhà giáo, nhạc sĩ Phạm Thúy Hoan đã vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu tú.
Bài và ảnh: KIM SÁNG