QĐND -  Trong cộng đồng các dân tộc định cư tại TP Hồ Chí Minh, người Hoa chiếm khoảng 10%, cư trú tập trung ở quận 5, 6, 8, 11… Trong dòng chảy hội nhập, những nét văn hóa đặc trưng của người Hoa giao thoa, hòa quyện cùng văn hóa, phong tục truyền thống của người Việt tại TP Hồ Chí Minh, tạo nên những giá trị bền vững.

Theo Nhà nghiên cứu văn hóa Trần Đình Sơn, người Hoa đã có mặt ở thành phố này từ hơn 300 năm trước, gắn với cuộc di dân do Tổng binh Trần Thượng Xuyên vào định cư ở Biên Hòa, Sài Gòn-Chợ Lớn từ năm 1679. Với công khai phá, phát triển vùng đất Đồng Nai, Gia Định, giữ yên bờ cõi phương Nam, Trần Thượng Xuyên được phong Thượng đẳng thần, trở thành “Đức Ông” trong tín ngưỡng của người dân vùng Đông Nam Bộ. Phát huy truyền thống đó, từ nhiều đời nay, người Hoa ở TP Hồ Chí Minh đã có đóng góp thiết thực xây dựng thành phố, là cầu nối quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ có người Hoa sinh sống với TP Hồ Chí Minh.

Quá trình cộng cư ở TP Hồ Chí Minh, văn hóa người Hoa đã có sự thẩm thấu, hội nhập, giao lưu và tiếp biến với văn hóa các dân tộc bản địa. Trong sự giao lưu văn hóa ấy, người Hoa không chỉ tiếp nhận, mà còn góp vào sự phong phú và đa dạng của văn hóa thành phố. Những đóng góp của văn hóa Hoa thể hiện khá đa dạng, rõ nét cả trên phương diện văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần. Đó là những phố cổ của người Hoa ở quận 5, quận 6... đan xen với những công trình đô thị hiện đại; là những kiến trúc miếu, đền mang đậm nét tín ngưỡng Trung Hoa; là những hội quán đặc trưng Hoa kiều… Tất cả đã góp phần làm nên sự đa dạng trong thống nhất của tổng thể văn hóa Sài Gòn xưa, TP Hồ Chí Minh hôm nay. Những đặc trưng văn hóa người Hoa  thể hiện sinh động ở các phong trào, hoạt động thiết thực xây dựng địa bàn an toàn, giàu mạnh. Chị Trang Thục Quyên, tiểu thương tại chợ Kim Biên (quận 5), cho biết: Gia đình tôi định cư lâu năm tại thành phố này. Việt Nam đã trở thành quê hương của chúng tôi từ bao đời nay.

Cùng với sự cộng hưởng những đặc trưng văn hóa, người Hoa ở TP Hồ Chí Minh luôn đoàn kết, gắn bó, bảo ban nhau thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước và những quy định của chính quyền địa phương; có những đóng góp tích cực xây dựng cộng đồng dân cư văn hóa. Thời gian qua, người Hoa đã đầu tư xây dựng công viên nước Đại Thế giới, sân khấu Xiếc cá heo, nâng cấp rạp Đồng Tháp, nhà sách Trung Đức… Ông Trần Văn Nghĩa, Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận 5, khẳng định: “Những đóng góp của người Hoa đã góp phần to lớn đưa quận 5 trở thành quận đầu tiên của thành phố không còn hộ nghèo, là một trong những địa phương đi đầu trong các phong trào thi đua của thành phố”.

HOÀNG THÀNH