Lịch sử chiến đấu và trưởng thành của Trung đoàn 10 gắn liền với Chiến khu rừng Sác-nơi có vị trí chiến lược quan trọng, bàn đạp hiểm yếu tấn công vào sào huyệt đầu não của Mỹ, ngụy tại Sài Gòn từ hướng đông nam, ngăn chặn tuyến đường thủy yết hầu của địch và tấn công hệ thống kho tàng, bến cảng, tiếp nhận hàng quân sự cung cấp cho cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Ra đời trong hoàn cảnh “ba không” (không dân, không gạo, không nước ngọt), ngay từ những ngày đầu, Đặc khu rừng Sác đã phải đối mặt với vô vàn khó khăn, gian khổ, thiếu thốn, có lúc phải ăn rau, cháo thay cơm, bắt cua nhờ cơ sở đổi gạo nuôi thương binh, bệnh binh, chia nhau từng ngụm nước, từng viên đạn để chiến đấu; nhường nhau từng cuộn băng, viên thuốc khi bị thương; lúc địch phong tỏa, càn quét gắt gao, cắt đường tiếp tế phải nuôi thương binh trong hầm nước nửa nổi, nửa chìm... Trong hoàn cảnh đó, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 10 đã nêu cao tinh thần cách mạng tiến công, ý chí tự lực, tự cường, chấp nhận mọi gian khổ hy sinh, vượt qua bao thử thách cam go, đoàn kết một lòng, dũng cảm chiến đấu, lập nên những chiến công vang dội, đánh chìm, bắn cháy hàng trăm tàu chiến và tàu vận tải hàng quân sự của địch.
9 năm chiến đấu gian khổ, ác liệt (1966-1975), Trung đoàn 10 kiên cường bám trụ đứng vững trong thế trận phòng ngự và tạo thế chủ động tiến công, đánh sâu vào bến cảng, kho tàng hậu cứ địch theo mệnh lệnh của Bộ chỉ huy Miền, trực tiếp là Cục Tham mưu. Trong số hàng trăm trận đánh của Trung đoàn 10, có những trận đánh lưu danh vào lịch sử của dân tộc, của quân đội, của Binh chủng Đặc công và của LLVT miền Đông Nam Bộ, LLVT TP Hồ Chí Minh. Điển hình như: Đánh chìm tàu Victory trọng tải 10.000 tấn, chở 100 xe tăng, 3 máy bay phản lực, hàng trăm khẩu pháo, hàng nghìn tấn lương thực, thực phẩm; chống càn trên sông Ông Kèo gây tổn thất lớn cho lữ đoàn 199 Mỹ với 30 tàu bị bắn cháy, bắn chìm, gần 100 lính Mỹ chết và bị thương; đánh kho bom Thành Tuy Hạ hai lần, phá hủy 113 nhà kho, hơn 100 tấn bom đạn, chất nổ; thiêu hủy tổng kho xăng dầu Nhà Bè làm thiệt hại 35 triệu gallon xăng, dầu (tương đương 250 triệu lít)... Những trận đánh "xuất quỷ nhập thần" của Đặc công rừng Sác đã đi vào lịch sử như những huyền thoại của cuộc chiến tranh nhân dân trên vùng sông nước Sài Gòn-Gia Định. Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 10 đã viết nên những trang sử hào hùng, xây đắp nên truyền thống “Rừng Sác là nhà, bến cảng kho tàng là trận địa, sông Lòng Tàu là quyết chiến điểm-có lệnh là đánh-hoàn cảnh nào cũng đánh-đã đánh là thắng”.
Sau ngày miền Nam giải phóng, phát huy những chiến công oanh liệt ấy, Trung đoàn 10 nhanh chóng thích nghi với nhiệm vụ mới trong tiến trình phát triển của đất nước; tích cực tham gia truy quét địch, bắt nhiều nhóm phản động nổi dậy chống phá cách mạng và nhiều tổ chức vượt biên trái phép; tham gia xây dựng chính quyền cơ sở cách mạng, góp phần bảo vệ vùng biển của thành phố; thực hiện tốt nhiệm vụ chi viện cho tuyến trước, cùng với LLVT thành phố hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ biên giới và làm nhiệm vụ quốc tế giúp bạn Campuchia...
Trước yêu cầu của thời kỳ đổi mới, Trung đoàn 10 đảm nhiệm chức năng, nhiệm vụ là khung thường trực quản lý, huấn luyện quân nhân dự bị. Cán bộ, chỉ huy và cơ quan chuyên môn trung đoàn đã nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện và công tác quân sự địa phương; tích cực xây dựng khu vực phòng thủ trên địa bàn cửa ngõ đông nam của thành phố, thực hiện vận hành cơ chế trong khu vực phòng thủ, góp phần đánh bại âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.
Trong hai năm gần đây, tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, thực hiện phương châm “quân đội xung kích, đi đầu trong phòng, chống dịch bệnh”, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 10 tiếp tục nhường doanh trại để thành lập khu cách ly tập trung; huy động cán bộ, chiến sĩ ngày đêm không quản ngại khó khăn, gian khổ bảo vệ và phục vụ tốt nhất cho người cách ly, tận tình, chu đáo chăm sóc người bệnh, góp phần tô thắm thêm hình ảnh cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ, để lại ấn tượng, tình cảm tốt đẹp trong lòng nhân dân và bạn bè quốc tế... Nhìn lại chặng đường vẻ vang 55 năm qua, Trung đoàn 10 đã có những cống hiến lớn lao trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đóng góp không nhỏ vào thành tích hai lần anh hùng của LLVT TP Hồ Chí Minh.
Những chiến công và phần thưởng cao quý của Trung đoàn 10: Đánh 740 trận, loại khỏi vòng chiến đấu 6.200 tên Mỹ, ngụy; đánh chìm và cháy 356 tàu, thuyền chiến đấu; đánh đắm 133 tàu vận tải từ 8.000 tấn đến 13.000 tấn và bắn cháy 145 tàu vận tải khác; bắn rơi 29 máy bay trực thăng... Trung đoàn vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân, ngày 23-9-1973; Đại đội 5 hai lần được tuyên dương Đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân (năm 1972 và năm 1975). Đội 5, Đội 2 được tặng danh hiệu Đơn vị Thành đồng Quyết thắng; 10 cá nhân được tuyên dương và truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân... cùng nhiều phần thưởng cao quý khác. |
Thiếu tướng PHAN VĂN XỰNG
Chính ủy Bộ tư lệnh TP Hồ Chí Minh