Triển lãm quy tụ hơn 100 tác phẩm do chính các mẹ, các chị hoàn thành trong những tháng ngày bị giam cầm khốc liệt ở các nhà tù. Nội dung chính của triển lãm xoay quanh khát vọng cuộc sống tự do, ấm no, hạnh phúc; tình cảm của người phụ nữ; tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất và tinh thần lạc quan cách mạng.
Những tác phẩm được trưng bày không chỉ là thành quả của các nữ cựu tù, mà đằng sau những thước vải, đường kim, mũi chỉ còn chất chứa những nỗi lòng, tâm tư của người phụ nữ. Mỗi hiện vật như một bức tranh để chúng ta cùng hồi tưởng và sống lại không khí của cuộc đấu tranh cam go mà những nữ chiến sĩ cách mạng đã trải qua.
    |
 |
|
Bức tranh thêu dở chuẩn bị cho ngày thành hôn của bà Nguyễn Thị Lựu tại triển lãm. |
Triển lãm “Kỷ vật thêu của nữ chiến sĩ cách mạng” là cả một hành trình dài sưu tập, tìm kiếm lại những câu chuyện, mảnh vỡ đi cùng năm tháng. Đó là chiếc áo sơ sinh của chị Trần Hữu Hạnh, con gái bà Lê Thị Tâm (tức Mười Đào)-cựu tù chính trị Côn Đảo, do các nữ tù Đỗ Hồng Bích, Trần Hồng Nhật (Út Nhật) may thêu khi chị Hạnh được sinh ra trong tù ngày 17-3-1967 và đến năm 1969 mới được gửi ra ngoài nuôi. Hay chiếc áo gối thêu hình bức tranh với khát vọng hòa bình qua 4 câu thơ: Vườn xơ xác nay xanh màu lá/ Đất hoang vu nay đã dựng trường/ Nắm tay em bước lên đường/ Màu cờ thắm mới, quê hương rộn ràng. Đây là tác phẩm của các nữ tù tặng Đào Nguyễn Hồng Nghĩa, con của nữ tù chính trị Nguyễn Thị Lễ.
Một câu chuyện đầy xúc động là bức tranh thêu dở của bà Nguyễn Thị Lựu (1909-1988), nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Thống nhất Quốc hội, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, một trong những thành viên sáng lập Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ. Bức tranh có hình hai con chim bồ câu chính là vật phẩm bà thêu cho ngày thành hôn của mình. Tranh chưa hoàn thành, chuyện tình chưa đơm hoa kết trái thì bà nhận được hung tin, người chồng hứa hôn vì vượt ngục Côn Đảo không thành mà bị bắn chết.
Bên cạnh đó, triển lãm còn trưng bày nhiều tác phẩm khác như: Túi vải của bà Nguyễn Thị Giang làm tại nhà tù Côn Đảo ngày 2-6-1972; tranh vải thêu “Phá xiềng xích” do các nữ tù thực hiện trong tù; bức thêu Chùa Một Cột của bà Huỳnh Ngọc Thanh (Mười Thanh) thêu tại nhà tù Tân Hiệp năm 1970…
Dù bị giặc bắt, tra tấn và đày đọa dã man qua các nhà tù, nhưng những nữ chiến sĩ cách mạng vẫn luôn lạc quan, khí thế quật khởi, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc. Các mẹ, các chị đã gửi gắm những ước mơ, niềm tin, khát khao về cuộc sống hạnh phúc qua những bức tranh thêu tay của mình.
Kimberly, một du khách đến từ Mỹ, chia sẻ: “Tôi rất quý trọng những giá trị của người Việt Nam. Triển lãm rất tuyệt vời. Hoan hô những người phụ nữ Việt Nam. Tôi không nghĩ là họ có thể tạo ra những tác phẩm nhân văn như vậy khi đang bị giam cầm. Tôi rất thích xem triển lãm ở đây”.
Bài và ảnh: KIM SÁNG