Lưu danh Trung đoàn Củ Chi Đất Thép

Đồng chí Trương Văn Thống, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Củ Chi, TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Nằm sát sào huyệt của địch trong kháng chiến, mỗi người dân Củ Chi là một chiến sĩ. Với tinh thần “Một tấc không đi, một ly không rời”, quân, dân Củ Chi đã bền bỉ mưu trí, dũng cảm, sáng tạo trong chiến đấu, xây dựng nên “Vành đai diệt Mỹ”, được Mặt trận Giải phóng Dân tộc miền Nam Việt Nam tặng danh hiệu “Củ Chi đất thép thành đồng”. Đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Huyện ủy Củ Chi đã lãnh đạo, chỉ đạo thành lập Trung đoàn Củ Chi Đất Thép với thành phần chủ yếu là lực lượng dân quân, du kích các xã, ấp”.

Ngay sau khi thành lập, mặc dù không có thời gian huấn luyện nhưng nhờ bản lĩnh và kinh nghiệm chiến đấu tích lũy từ thực tiễn, cán bộ, chiến sĩ trung đoàn đã liên tiếp tổ chức nhiều hình thức tác chiến kết hợp đánh nhỏ, phục kích, tập kích với tác chiến binh chủng hợp thành lập nên nhiều chiến công vang dội. Ngày 28-4-1975, cả trung đoàn xuống đường, vừa tổ chức chiến đấu vừa kết hợp tuyên truyền, tập hợp nhân dân đứng lên biểu tình, tiêu diệt các đồn, bốt trên địa bàn các xã, ấp rồi tiến về Sài Gòn. Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Trung đoàn Củ Chi Đất Thép đã đánh 10 trận, cùng nhân dân, các lực lượng tiêu diệt hết đồn, bốt trên địa bàn huyện, giải phóng quê hương, tạo thế để các binh đoàn áp sát Sài Gòn. Trung đoàn đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tiến công cắm cờ chiến thắng trên nóc Dinh Tòa đô chánh Gia Định. Sau khi giải phóng Sài Gòn, trung đoàn làm nhiệm vụ bảo vệ một số mục tiêu trọng yếu; tích cực tham gia xây dựng chính quyền cơ sở, truy quét, tấn công, trấn áp các loại tội phạm, làm nghĩa vụ quốc tế trên đất bạn Cam-pu-chia. Năm 1985, do yêu cầu nhiệm vụ, trung đoàn giải thể, sáp nhập vào một số đơn vị thuộc Bộ tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh và Quân khu 7.

Do đặc thù thành lập trung đoàn chính quy từ lực lượng dân quân, du kích, sau đó đơn vị giải thể nên những tư liệu lịch sử, hồ sơ của các cán bộ, chiến sĩ, nhất là các thương binh, liệt sĩ... đã bị thất lạc nhiều. Cựu chiến binh Nguyễn Phước Tấn, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn Củ Chi Đất Thép, Trưởng ban liên lạc truyền thống trung đoàn, trăn trở: “Hiện trung đoàn còn gần 500 liệt sĩ chưa tìm thấy hài cốt. Anh em đồng đội rất mong muốn có một cuốn sách về lịch sử trung đoàn, dựng tượng và bia tưởng niệm Liệt sĩ Trung đoàn Củ Chi Đất Thép, tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ... Tuy nhiên, do hoàn cảnh khó khăn, đơn vị lại giải tán từ lâu, đa số anh em đều đã tuổi cao, sức yếu nên ước nguyện đó đến nay vẫn chưa thực hiện được. Chúng tôi mong muốn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của các cơ quan, ban ngành để niềm mong ước ấy sớm thành hiện thực".

Bài và ảnh: NGUYỄN DUY HIỂN