Thành phố thông minh - giải pháp hữu hiệu
Những năm gần đây, tốc độ đô thị hóa và gia tăng dân số cơ học đòi hỏi TP Hồ Chí Minh phải tìm kiếm giải pháp để giải quyết những thách thức do áp lực tăng dân số mang lại, như: Ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, an ninh trật tự, yếu kém về cơ sở hạ tầng... Bên cạnh đó, việc bảo đảm cung cấp dịch vụ công, phát triển an sinh xã hội cho người dân cũng ngày một khó khăn, phức tạp. Với sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, xu hướng xây dựng đô thị thông minh trở thành phương thức phát triển tất yếu đối với các đô thị, nhất là những thành phố lớn trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Bởi vậy, TP Hồ Chí Minh đã lập Đề án “Xây dựng thành phố trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn 2025”.
Ông Dương Anh Đức, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP Hồ Chí Minh cho biết: "Đề án tập trung trước mắt vào 5 nội dung chính: Xây dựng kho dữ liệu dùng chung và phát triển hệ sinh thái dữ liệu mở; xây dựng trung tâm mô phỏng, dự báo xây dựng chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của thành phố; triển khai trung tâm điều hành; thành lập trung tâm an toàn-an ninh thông tin và đề xuất khung công nghệ tổng quan làm nền tảng cho việc xây dựng đô thị thông minh. Đề án này hướng tới 4 mục tiêu: Bảo đảm tốc độ tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng môi trường sống và làm việc, quản trị đô thị hiệu quả, tăng cường sự tham gia quản lý của người dân-phát huy trí tuệ nhân dân; đồng thời được xây dựng trên 4 nguyên tắc, đó là: Tầm nhìn chính xác, xuyên suốt và được sự đồng thuận cao; luôn thấu hiểu người dân; công nghệ là công cụ hỗ trợ phát triển và huy động mọi nguồn lực tham gia".
Nhiều ứng dụng để xây dựng thành phố thông minh ở TP Hồ Chí Minh được giới thiệu trong thời gian qua.
Thực tế cho thấy, việc quản lý thành phố lớn không thể bằng kinh nghiệm thông thường mà phải có khả năng dự báo để chủ động ngăn chặn, bảo đảm sự phát triển bền vững. Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân nhận định: Hiện còn nhiều thách thức, rào cản trực tiếp đối với sự phát triển của thành phố, trong đó có cả yếu tố năng lực dự báo của chính quyền còn yếu. Việc xây dựng đô thị thông minh với các giải pháp công nghệ sẽ giúp giải quyết tốt các thách thức đang đặt ra. Do vậy, thành phố sẽ tập trung thực hiện chiến lược “2 cánh” trong quá trình xây dựng đô thị thông minh là: Quy hoạch thông minh thành phố phát triển bền vững và quản lý ngành thông minh-công dân thông minh-doanh nghiệp thông minh.
TPTM không chỉ là giải pháp hữu hiệu giải quyết các vấn đề nội tại về giao thông, kinh tế, văn hóa-xã hội…, mà còn mở ra những cơ hội, tiềm năng hợp tác rất lớn cho thành phố, cả trong nước lẫn quốc tế.
Tiến hành từng bước, lấy người dân làm trung tâm
Để xây dựng TPTM, lãnh đạo thành phố đã triển khai lấy ý kiến góp ý, phản biện rộng rãi và xây dựng các tiêu chí đánh giá cụ thể; chọn các quận 1, 2 và 12 để thực hiện thí điểm; đồng thời phát huy cao độ những yếu tố thuận lợi sẵn có, nhất là nguồn nhân lực công nghệ thông tin, vi mạch, phần mềm… Theo ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, trên thế giới, việc xây dựng TPTM không phải là mới, nhưng ở Việt Nam còn khá mới mẻ nên cần tiến hành từng bước, có lộ trình cụ thể để bảo đảm chất lượng, hiệu quả. Dự kiến cuối tháng 11, TP Hồ Chí Minh sẽ chính thức công bố đề án, sau khi được Thành ủy thông qua, HĐND thành phố góp ý. Theo đề án, có 7 lĩnh vực được ưu tiên phát triển, bao gồm: Cải cách hành chính gắn với xây dựng chính quyền điện tử; giao thông; chống ngập; môi trường; y tế, dịch vụ sức khỏe cộng đồng, an toàn thực phẩm; an ninh, trật tự an toàn xã hội; chỉnh trang đô thị. Những ưu tiên đó đều nhằm mục đích để người dân có thể tham gia quản lý, góp ý, xây dựng cùng với chính quyền. Người dân là trung tâm thụ hưởng các tiện ích và các hoạt động vui chơi giải trí đa dạng, thuận lợi tương tác với cơ quan nhà nước. Do vậy, TPTM phải hướng tới đích đến cuối cùng, thực chất là nó được xây dựng nhằm mục đích phục vụ mục tiêu phát triển bền vững về mọi lĩnh vực vì lợi ích người dân.
Để chuẩn bị chu đáo cho đề án, chiều 17-11 vừa qua, UBND TP Hồ Chí Minh và Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) đã ký kết thỏa thuận hợp tác xây dựng TPTM. Viettel đưa ra đề xuất xây dựng trung tâm giám sát, điều hành tập trung, đóng vai trò tổng hợp, điều hành toàn bộ hoạt động của thành phố thông qua việc thu thập, chuẩn hóa dữ liệu phân tích. Trước đó, cuối tháng 9-2016, UBND thành phố và Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đã ký kết thỏa thuận hợp tác tư vấn khung về công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong xây dựng và triển khai đề án. Ngay sau lễ ký kết, VNPT cùng các sở, ngành của thành phố rà soát, trao đổi, bàn bạc những giải pháp giúp thành phố đẩy nhanh tiến trình xây dựng TPTM kiểu mẫu của cả nước.
Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Công nghệ thông tin Việt Nam cho rằng: Đề án xây dựng TPTM cần đẩy mạnh việc áp dụng khoa học công nghệ và thành tựu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; đồng thời thành phố cần đưa ra các giải pháp, cơ chế, chính sách để thu hút doanh nghiệp cùng tham gia, giúp thành phố vượt qua các thách thức… Một điều hết sức quan trọng là thành phố cần có quyết tâm cao, tạo sự đồng thuận để mọi tổ chức, cá nhân chung sức, chung tay vì sự phát triển nhanh hơn, bền vững hơn.
Bài và ảnh: HOÀNG THÀNH