Giải pháp công nghệ điện rác có thể thực hiện ở quy mô ở các xã, huyện, quận nhằm xử lý triệt để vấn đề rác thải ở địa phương, tránh tình trạng rác từ đô thị đưa về chôn lấp và xử lý ở vùng ngoại ô. Công nghệ điện rác không đặt nặng vấn đề sản lượng điện sản xuất hay giá xử lý rác đầu vào, giá bán điện đầu ra mà mục tiêu quan trọng là giải quyết vấn đề môi trường. Theo ông Nguyễn Gia Long, Giám đốc Công ty TNHH Thủy lực-Máy, ngay khi được UBND thành phố cho phép xây dựng Đề án thực nghiệm xây dựng nhà máy điện rác tại Gò Cát, tháng 3-2017, công ty đã cùng Công ty TNHH Một thành viên Môi trường Đô thị Thành phố bắt tay vào đầu tư xây dựng và lắp đặt hệ thống dây chuyền sản xuất điện rác. Và dòng điện được sản xuất từ rác đã chính thức hòa vào lưới điện quốc gia ngày 22-4-2017. Nhà máy đã xử lý ép viên 500 tấn rác công nghiệp không độc hại làm nhiên liệu và chuyển hóa 35 tấn rác thành 7 triệu kWh để hòa vào lưới điện quốc gia.
Để xử lý rác thành điện phải trải qua ba công đoạn. Công đoạn một là xử lý tiền chế, rác công nghiệp (hỗn hợp rác) khi tập kết về sẽ được đưa vào hệ thống máy cắt và loại bỏ kim loại có lẫn trong rác. Rác sau cắt được đưa vào hệ thống máy ép định hình thành viên nhiên liệu RDF. Công đoạn hai sẽ chuyển viên nhiên liệu dạng rắn sang dạng khí tổng hợp và than các-bon. Cuối cùng là công đoạn chuyển toàn bộ lượng khí tổng hợp và than các-bon làm nhiên liệu cho động cơ đốt trong phát điện và hòa lưới điện quốc gia. Đây là dây chuyền tự động, khép kín.
Hệ thống khí hóa đa nhiên liệu biến rác thải rắn thành thể khí của Công ty TNHH Thủy lực-Máy.
Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh cho hay, việc lựa chọn Gò Cát làm khu vực đầu tư nhà máy điện rác vì tại đây đã có nhà máy thu khí rác phát điện do Hà Lan tài trợ. Hệ thống cơ sở hòa lưới điện quốc gia đã được Tập đoàn Điện lực Việt Nam đầu tư. Do vậy, đầu tư nhà máy tại khu vực Gò Cát sẽ thuận lợi để hòa vào lưới điện quốc gia. Mặt khác, trường hợp nhà máy thực nghiệm thành công sẽ là cơ sở để chuyển giao công nghệ “Made in Vietnam” cho các công ty xử lý rác đang hoạt động trên địa bàn thành phố.
Theo quy hoạch phát triển ngành điện giai đoạn 2015-2025 và tầm nhìn 2030, thành phố cần phải đạt mục tiêu sản xuất 100MW điện sạch bao gồm điện sinh khối, điện mặt trời, điện gió và điện rác. Tuy nhiên, cho đến nay trên toàn địa bàn thành phố chỉ mới có duy nhất nguồn điện sạch từ nhà máy thực nghiệm điện rác Gò Cát nhưng công suất hiện tại của nhà máy còn rất nhỏ. Theo chỉ đạo của đồng chí Nguyễn Thành Phong, khi đề án thực nghiệm được thẩm định hoàn thành và tiến hành xây dựng nhà máy điện rác, cần chú trọng đến quá trình quản lý vận hành nhà máy nhằm tránh xảy ra những bất cập cũng như ảnh hưởng đến môi trường và đời sống của người dân. Hiện nhà máy Gò Cát chỉ xử lý rác công nghiệp không độc hại thành năng lượng điện, trong tương lai phải tính đến việc xử lý rác thải sinh hoạt nhằm đạt mục tiêu giảm tỷ lệ chôn lấp xuống còn 50% vào năm 2020.
Bài và ảnh: THƯ LÊ