Nhiều thủ đoạn, mánh khóe tinh vi
Mới đây, tại Kỳ họp thứ 12 HĐND TP Hồ Chí Minh khóa IX, Thiếu tướng Phan Anh Minh, Phó giám đốc CATP, cho biết: TDĐ thực chất là hoạt động cho vay vi phạm lãi suất quy định. Năm 2014, trên địa bàn thành phố bình quân một tháng xảy ra một vụ án hình sự từ hệ quả của hoạt động cho vay trái pháp luật. Nhưng hiện nay, một tháng xảy ra tới 4 vụ, từ việc xâm phạm về chỗ ở, cố ý gây thương tích, cưỡng đoạt, hủy hoại tài sản, thậm chí giết người. Năm 2018, CATP ghi nhận 3 vụ giết người có liên quan đến mâu thuẫn trong việc đòi nợ, cho vay nặng lãi.
Cách đây hơn 4 tháng, Công an quận Tân Phú triệt phá một nhóm cho vay nặng lãi quy mô lớn, bắt 11 đối tượng đều là thành phần giang hồ cộm cán. Các đối tượng hoạt động theo hình thức cho vay trá hình, liên kết với nhau để ép nợ người khác. Nhiều tổ chức TDĐ còn tung lực lượng dán quảng cáo trên cột điện, bờ tường, nơi công cộng… Từ các quảng cáo rầm rộ này, không ít người “dính câu”, dẫn đến nợ nần chồng chất, mất khả năng thanh toán. Theo Đại tá Nguyễn Hoàng Tuấn, Trưởng công an quận Tân Phú, hoạt động TDĐ diễn ra với nhiều phương thức khác nhau, như: Quảng cáo trên internet, phát tờ rơi “vay tiền không cần gặp mặt”. Chúng thường ngụy trang hành vi cho vay nặng lãi bằng các hợp đồng mua bán xe trả góp hoặc chỉ cần giữ sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân của người vay mà không làm hợp đồng cho vay. Khi công an thu thập tài liệu sẽ không có bằng chứng thể hiện việc vay mượn tiền. “Khi người vay tiền không có khả năng trả nợ sẽ bị các đối tượng đe dọa, hành hung, gây thương tích, tạt chất bẩn vào nhà, thậm chí là bắt giữ con nợ trái pháp luật”, Đại tá Nguyễn Hoàng Tuấn nhấn mạnh.
Theo số liệu thống kê, hiện tại, CATP đã lên danh sách 873 đối tượng hoạt động cho vay vi phạm quy định lãi suất. Trong đó có 2/3 đối tượng không phải là người TP Hồ Chí Minh mà từ phía Bắc bị truy nã chạy vào thành phố hoạt động TDĐ. Những phần tử này sử dụng nhiều mánh khóe để hoạt động trá hình, ảnh hưởng tới an ninh trật tự và đời sống của người dân, cần phát hiện, ngăn chặn và xử lý dứt điểm.
    |
 |
|
Tang vật thu được từ vụ triệt phá một tổ chức tín dụng đen trên địa bàn quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh. Ảnh do Công an quận Tân Phú cung cấp. |
Rà soát, xử lý nghiêm
Thời gian qua, CATP Hồ Chí Minh đã khám phá nhiều vụ, bắt nhiều đối tượng liên quan đến TDĐ và tuyên truyền trong nhân dân nhưng nhiều người vẫn vay tiền để rồi gánh chịu hậu quả nặng nề. Từ đầu năm đến nay, CATP đã kiểm tra, lập biên bản 60 nhóm với hơn 320 người vi phạm. Tuy nhiên, hầu hết số này chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính là chủ yếu. Theo Thiếu tướng Phan Anh Minh, hiện nay, nhiều vụ hoạt động TDĐ chưa xử lý được do quy định của pháp luật còn kẽ hở. Trước năm 2018, theo Luật Hình sự cũ gần như không vụ nào có thể khởi tố được, vì luật quy định tình tiết luận tội phải có tính chất bóc lột, phải có giá trị thặng dư và mức độ lãi suất cao. Trong khi đó, nạn nhân không phải người lao động nên không thể có tính chất bóc lột. Đến năm 2018 có Luật Hình sự mới quy định lãi suất khoảng 8,33%/tháng bị xem là có vi phạm, và thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng trở lên thì hình phạt là cải tạo không giam giữ. Thu lợi bất chính đến 100 triệu đồng thì hình phạt cao nhất là 3 năm tù nhưng không được tạm giam. CATP đã giao cho lực lượng hình sự đấu tranh, điều tra loại tội phạm này nhưng cho vay nặng lãi lại nằm trong nhóm vi phạm tài chính ngân hàng chứ không phải tội phạm hình sự, mà hiện nay trong toàn bộ hệ thống Luật Hành chính không có vi phạm về cho vay vượt lãi suất quy định. Đây là sơ hở của pháp luật, gây “vướng” cho cơ quan chức năng khi xử lý tình trạng TDĐ.
|
|
 |
|
Nhiều tổ chức tín dụng đen núp bóng chiêu bài quảng cáo cho vay vốn trả góp ở TP Hồ Chí Minh. |
Trước thực trạng hoạt động cho vay nặng lãi và những vướng mắc trong quy định xử lý, CATP chủ trương kiên quyết ngăn chặn, rà soát chặt chẽ để phát hiện, xử lý các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động TDĐ; đồng thời xây dựng, triển khai đề án nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của lực lượng công an phường, xã, nhấn mạnh việc quản lý chặt chẽ nhân khẩu tạm trú tại địa phương để phát hiện sớm các đối tượng khả nghi. Các phòng chức năng tăng cường kiểm tra công ty đòi nợ, dịch vụ cầm đồ núp bóng cho vay. CATP phối hợp kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số điểm, điều khoản trong luật và nghị định cho phù hợp với thực tiễn phát sinh.
Bài và ảnh: CHÂU GIANG